De vondst van het zwaard

donderdag 7 oktober, 2021

Op bedrijventerrein Het Klooster werden de laatste jaren bijzondere archeologische vondsten gedaan. Eind 2020 werd bekendgemaakt dat eerder dat jaar daar iets aan werd toegevoegd: een middeleeuws zwaard dat uitzonderlijk goed bewaard is gebleven. Tijd voor een interview met de archeologe Roosje de Leeuwe die de ontdekking deed.

De dag dat het zwaard gevonden werd, begon al met een paar bijzondere vondsten. Het was op een vrijdag. Archeologe Roosje de Leeuwe onderzocht met haar collega’s een laatste sleuf van het afgebakende terrein. Er werd niet zoveel meer van verwacht, omdat de naastgelegen sleuven niets bijzonders hadden opgeleverd. Toch werd er gelijk ‘s ochtends al een unieke vondst gedaan, namelijk een meterslange bootshaak met een gevorkt einde. Daar zijn er tot nu toe maar een stuk of 25 van gevonden. Daarna werden er in de eerste paar meter ook nog twee harpoentjes gevonden. Dit zou al bijzonder genoeg zijn, maar toen rond de middag de metaaldetector begon uit te slaan en het zwaard werd opgegraven, was de megahoofdprijs binnen. 

Zwaard 

Het zwaard is 118 cm lang. Van dit soort zwaarden zijn in totaal 17 exemplaren gevonden in Europa, waarvan dit exemplaar het best bewaard is gebleven. Het is uniek, omdat dit de enige vondst is met een beukenhouten handvat. De schede bestond ook uit beukenhout, omwikkeld met kalfsleer. Bij de vondst zijn de leren windsels helaas uit elkaar gevallen. De schede was niet versierd, wat erop wijst dat het zwaard echt bedoeld was om te vechten en niet om mee te pronken

Opgravingsterrein 

Een reden dat bij het bedrijventerrein Het Klooster de afgelopen jaren unieke vondsten werden gedaan, is omdat deze gedaan werden op een plaats waar vroeger een meer lag, en de voorwerpen bewaard zijn gebleven in de slibsubstantie die op een gegeven moment ontstond. 
Het onderzoek van dit terrein is in oktober 2020 afgerond. Roosje de Leeuwe is er vrij zeker van dat het hele terrein goed is onderzocht en er geen bijzondere vondsten zijn achtergebleven. Wat de omliggende terreinen betreft, verwacht Roosje dat er nabij de voormalige ridderhofstad Heemstede ook nog wel het één en ander gevonden zou kunnen worden. En bij de aanleg van het Amsterdam-Rijnkanaal in de jaren dertig van de vorige eeuw moeten er ongetwijfeld ook vondsten gedaan zijn, alleen was daar toen minder belangstelling voor en was er nog geen meldplicht. 

Lezing 

Op donderdag 28 oktober geeft Roosje de Leeuwe samen met Tim Beerens een lezing over het zwaard en de opgravingen. In de lezing wordt ingegaan op de vondsten van de gehele opgraving en op die van het zwaard in het bijzonder. Hoe zag het landschap er destijds uit en wat deden de mensen daar?  
Tim Beerens was als archeoloog betrokken bij de opgravingen en doet in zijn vrije tijd aan zwaardvechten. Hij zal meer vertellen over het zwaard zelf, wie de eigenaar kan zijn geweest en wat we weten over strijd en oorlogvoering in de middeleeuwen.